مطالعه تغییرات فصلی بر فعالیت آنتی اکسیدان های آنزیمی در برگ های برخی از ارقام مرکبات در استان فارس

ارقام و گونه های مختلف مرکبات در برابر تغییرات عوامل محیطی و تنش ها تحمل متفاوت دارند. رفتارهای گوناگون ارقام به تفاوت های بیوشیمیایی درون سلول ها و اندام ها بستگی دارد. اندازه گیری برخی از شاخص های بیوشیمیایی روشی برای ارزیابی ارقام و تبیین الگوی رفتاری آن ها نسبت به تغییرات عادی تا شدید محیطی است. در این پژوهش تغییرات ظرفیت آنتی اکسیدانی، پروتئین کل، پراکسیداز، سوپراکسیددیسموتاز، میزان کلروفیل و پراکسیداسیون لیپید پنج گونه مرکبات شامل پرتقال والنسیا، نارنگی کینو، مکزیکن لایم، پرشین لایم و پرتقال محلی داراب در طی چهار فصل سال در قالب طرح آماری اسپلیت پلات بررسی شد. از برگ های هر کدام از این گونه ها در ماه های اردیبهشت، مرداد، آبان و بهمن به ترتیب در دامنه میانگین دمای 25-21، 35-31، 20-15، 15-10 درجه سانتی گراد نمونه برداری گردید. نتایج نشان داد که ظرفیت آنتی-اکسیدانی، پروتئین کل، پراکسیداز، سوپراکسیددیسموتاز و میزان کلروفیل در نمونه های برگی این گونه ها تفاوت معنی داری در سطح 1% دارند ولی در میزان پراکسیداسیون لیپید تغییر معنی داری مشاهده نشد. در نمونه های فصل بهار میزان پروتئین کل، ظرفیت آنتی اکسیدانی و آنزیم پراکسیداز نسبت به سایر فصول به طور معنی داری بالاتر بود، سپس این شاخص ها سیر کاهشی شدیدی را در فصل تابستان نشان دادند و در فصل پائیز مجددا افزایش مشاهده شد. پرشین لایم و مکزیکن لایم در تمامی فصول میزان پراکسیداز بالاتری در مقایسه با دیگر گونه ها داشتند، این دو گونه می توانند منبع تولید پراکسیداز تجاری باشند. به نظر می رسد که دمای فصل بهار و پائیز برای اغلب گونه ها دمای مناسب رشد بوده و سطوح پروتئینی و کلروفیل بالاتری نشان دادند. در فصل تابستان (به عنوان گرمترین فصل سال) بالاترین میزان آنزیم sod مشاهده شد و پرتقال محلی داراب بالاترین میزان آنزیم سوپراکسیددیسموتاز را نشان داد و پرتقال والنسیا نیز تفاوت معنی داری با پرتقال محلی داراب نشان نداد. همچنین نتایج نشان داد که کیفیت میوه می تواند تحت تاثیر اقلیم قرار گیرد و از حیث تغییرات بیوشیمیایی بین برگ و میوه ممکن است ارتباط مستقیمی وجود داشته باشد. واژه های کلیدی: آنتی اکسیدان ، مرکبات، تغییرات اقلیمی، تنش